شرقشناسی هگلی و سیاست رسانهای مبتنی بر اسلام هراسی /نوشتة : مجید توسلی رکنآبادی
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
شرقشناسی گفتمان مسلطی است که بر اساس مناسباتی غیریتآفرین، و در چارچوب مطالعات دانشگاهی و عموماً در حوزههای تاریخ، انسان شناسی، جامعه شناسی و ادبیات، تصویری از شرق متناسب با انگارهها و چشم داشتهای غرب ارائه میکند. این گفتمان، سیاستهای رسانهای خاص خود را نیز تولید کرده و میکند. خاستگاه این گفتمان برخی از خطوط فکر فلسفی مدرن است و به ویژه هگل را میتوان در این زمینه مهم دانست. شرقشناسی در سدة بیستم نیز به اجمال، بر نبادی هگلی به جهارن بیرون از غرب مینگرد. از دید هگل شرقیان نمیدانند که روح انسان به طور کلی آزاد است و چون این را نمی دانند، خود نیز آزاد نیستند. چنین نگرشی در عصر اطلاعات نیز بیش و کم بر ذهنیت متفکران غربی حاکم است و بر این پایه، در دهههای اخیر و بهویژه پس از رخداد انقلاب اسلامی در ایران، اسلام را به منزله غیریتی خطرآفرین و آزادی ستیز معرفی میکنند. راهبردهای رسانهای غرب امروز بر اساس چنین نگرشی، نوعی اسلام هراسی را ایجاد، تقویت و ترویج کرده است