آیین زنده، ارتباط زنده/ نوشته : شهرام گیل آبادی و علی اصغر شیرازکی
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
این پژوهش به معرفی ساختار مناسب برای ارائة آیین‌ها و مناسک مذهبی در تلویزیون می‌پردازد. به‌رغم اهمیت برنامه‌های مناسکی‌ـ مذهبی به نظر می‌رسد در تلویزیون کشور ما کمتر آثار قابل اعتنایی به این شیوه تولید می‌‌شود. از دلایل این ضعف فقدان شناخت علمی، حرفه‌ای و تئوریک در این زمینه است. پژوهش حاضر به شیوة اسنادی‌ـ کتابخانه‌ای، با هدف شناخت ساختار مناسب برنامه‌های مناسکی‌ـ مذهبی نتایج کاربردی خود را ارائه می‌کند. نخست رویکرد ابزارانگارانه وسپس رویکرد فناوری محور، از دیدگاه‌های فلسفی، ارتباطی و جامعه‌شناختی، درباره حضور دین در رسانة تلویزیون، مورد بررسی قرار می‌گیرد. پس از آن دیدگاه سوم و بینابینی با محوریت نظریه همگرایی رسانه‌های مدرن وسنّتی معرفی خواهد شد. توجه به الگوی ارتباطی مناسب برای حضور آیین‌ها و مناسک مذهبی در تلویزیون از اهمیت شایانی برای انتخاب ساختار مناسب برنامه‌سازی برخوردار است. به همین جهت مدل ارتباط آیینی در چارچوب نظریه همگرایی به عنوان الگوی مناسب ارتباطی برای ارائة آیین‌ها و مناسک مذهبی در تلویزیون در نظر گرفته شده است. تعامل و نمایش ایمان مشترک، مهم‌ترین مفاهیم برای درک مدل ارتباط آیینی است. با توجه به اهمیت این مفاهیم، قالب برنامه‌های زنده تلویزیونی با ویژگی‌های ساختاری واقعیت نمایی، تعامل و همزمانی، مناسب‌ترین زمینه را برای برقراری یک ارتباط آیینی، از طریق ارائه رسانه‌ای آیین‌ها و مناسک مذهبی به‌وجود می‌آورد. هم‌پوشانی ساختار برنامة زندة تلویزیونی با اقتضائات الگوی ارتباط آیینی، این پژوهش را به مهم‌ترین نتایج خود می‌رساند. با استفاده از ساختار برنامه‌های زندة تلویزیونی در چارچوب الگوی ارتباط آیینی می‌توان محمل مناسبی برای ارائة آیین‌ها و مناسک مذهبی در قالب برنامه‌های تلویزیونی فراهم آورد
)